Theo truyền thống của người Việt Nam, khi có người trong gia đình qua đời, con cháu đến viếng thường phải đeo khăn tang. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu ý nghĩa của khăn tang và cách thắt khăn đúng đắn. Để không bối rối trong những hoàn cảnh cần thiết, hãy cùng tôi tìm hiểu chi tiết về cách đeo khăn tang trong bài viết dưới đây.
Ý nghĩa của khăn tang là gì? – Quy định thắt khăn tang
Từ xưa đến nay, đám tang là nghi thức tổ chức để bày tỏ sự đau buồn của gia đình đối với người đã khuất, đồng thời là nơi tiễn biệt cuối cùng trước khi người qua đời sang thế giới bên kia. Khi tham dự đám tang, chắc chắn bạn đã thấy những người trong gia đình chịu tang thường mặc đồ trắng hoặc quấn khăn trên đầu, còn gọi là đồ tang. Trong văn hóa Việt Nam, đồ tang chịu ảnh hưởng từ Trung Quốc thời xưa, nhưng cũng có những tục lệ riêng để chịu tang người đã mất.
Thường thì khăn tang được sử dụng để biểu thị mối quan hệ của người đó đối với người đã khuất. Dựa vào hình dáng và màu sắc khăn tang, khách đến viếng có thể nhận biết được đây là người có vai trò như thế nào trong gia đình. Điều này cũng là quy định cơ bản về cách thắt khăn tang.
Việc đeo khăn tang mang ý nghĩa tâm linh rất quan trọng. Tuy nhiên, ta không nên nghĩ rằng chỉ cần đeo khăn tang là người đã khuất sẽ an nhàn ra đi. Để người đã mất có được phước đức, chúng ta cần thực hiện những hành động thực tế như hỗ trợ những người gặp khó khăn, từ đó tích lũy phước đức cho người đã khuất và giúp họ được tốt đẹp hơn trong kiếp sau. Một số việc cần lưu ý có thể kể đến như:
- Giúp đỡ người đang gặp khó khăn để tích lũy phước đức cho người đã khuất, từ đó giúp họ có cuộc sống tốt hơn trong kiếp sau.
- Tích cực giải nghiệp, giải oan cho người đã khuất.
- Chăm chỉ đọc kinh, tu tập, thành tâm cầu nguyện cho người đã khuất được giải thoát.
- Trong ngày giỗ, nên cúng cơm chay và hạn chế sử dụng thịt động vật, vì việc sử dụng thịt động vật sẽ kéo theo những nghiệp chướng đến kiếp sau.
Quy định thắt khăn tang trong những trường hợp khác nhau
Ít người biết rằng quy định thắt khăn tang cũng được chia theo từng trường hợp khác nhau. Tuân thủ quy định này thể hiện sự kính trọng và tôn trọng đối với người đã khuất. Ngoài ra, điều này giúp chúng ta trở thành những người có đạo đức, hiểu biết sâu sắc hơn trong mắt người khác.
Quy định thắt khăn tang phân chia vai trò gia đình
Trang phục đám tang và khăn tang của con trai hoặc cháu trải lòng bao gồm quần và áo trắng, được làm từ vải xô, trên đầu đội mũ bạc có buộc dây rơm. Ngoài ra, đối với việc chịu tang cha, người ta sử dụng gậy tre tròn, còn chịu tang mẹ sẽ dùng gậy vông.
Con gái trong nhà mặc quần và áo trắng, đội khăn trắng dài che mặt. Còn con rể, chỉ cần mặc quần áo trắng và quấn khăn tang gọn gàng. Có câu “dâu con rể khách”, vì vậy con dâu sẽ mặc giống như con gái trong nhà.
Đối với anh chị em và cháu nội, cháu ngoại trong gia đình, những người này sẽ phải đeo khăn trắng. Theo phong tục một số nơi, cháu nội sẽ đeo khăn chấm đỏ, còn cháu ngoại sẽ đeo khăn chấm xanh.
Từ bậc chắt trở xuống, khi gọi người đã khuất bằng cụ, kị, người ta sẽ đeo khăn vàng.
Quy định thắt khăn tang như vậy giúp khách đến viếng nhận biết được mối quan hệ trong gia đình người đã khuất. Từ đó, họ có thể dự liệu cách hành xử và chia buồn trong nghi lễ tang.
Khi cha mẹ để tang con cái, thường không đeo khăn tang. Điều này không có nghĩa là cha mẹ không yêu thương con. Tuy nhiên, truyền thống văn hóa đã hình thành quy định như vậy. Người ta cho rằng, con cái chưa báo hiếu được gì đã nhanh chóng tạ thế, điều này không đáp ứng đủ lòng hiếu. Vì vậy, cha mẹ không cần đeo khăn tang để tang con.
Tuy vậy, chúng ta đều biết rằng không có cha mẹ nào không yêu thương con. Điều đó có nghĩa là những người làm cha làm mẹ đó đang đau buồn đến cùng cực khi mất đi đứa con của mình. Vì vậy, dù không thấy họ đeo khăn tang, bạn vẫn cần đối xử và chia buồn với lòng chân thành đến với những người không may mắn đó.
Quy định thắt khăn tang trong thời gian bao lâu?
Theo truyền thống cũ, có 5 mức thời gian để đeo khăn tang, chia theo từng nghi lễ đám tang khác nhau. Đây là những quy định chặt chẽ và bắt buộc phải tuân thủ. 5 mức tang đó là:
- Đại tang: Dành cho việc chịu tang cha mẹ, kéo dài trong 3 năm.
- Cơ niên: Dành cho cha mẹ chịu tang con trai, con dâu trưởng, con gái chưa lấy chồng, kéo dài 1 năm.
- Đại công: Dành cho cha mẹ chịu tang con gái đã lấy chồng, con dâu thứ, kéo dài 9 tháng.
- Tiểu công: Dành cho việc chịu tang họ hàng gần, kéo dài 5 tháng.
- Ty ma phục: Dành cho trường hợp con rể, con cô, con cậu không may qua đời, cha mẹ, anh chị em sẽ để tang trong vòng 3 tháng.
Tuy nhiên, để phù hợp với lối sống hiện đại, các mức tang thường được rút gọn lại còn 1 năm, 100 ngày hoặc 49 ngày tuỳ thuộc vào truyền thống của từng địa phương. Sau khi kết thúc nghi lễ tang, người ta sẽ tháo khăn ngay lập tức và dùng miếng băng đen để đính lên áo, thể hiện việc đang trong tang nhưng không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
Đeo tang đen hoặc đính băng đen trước ngực áo cũng đủ để thể hiện ý nghĩa của người để tang đối với người đã khuất. Mặc dù có quy định về thời gian như vậy, bạn hoàn toàn có thể để tang lâu hơn quy định tùy vào ý nguyện cá nhân.
Một số lưu ý về quy định thắt khăn tang trong văn hóa người Việt
Có nơi nào đeo khăn tang đen không? – Quy định thắt khăn tang
Không, không có khăn tang nào màu đen. Thường chúng ta liên tưởng đến màu đen với đám ma và chuyện buồn. Tuy nhiên, trong tất cả các lễ tang, chỉ sử dụng khăn tang màu trắng duy nhất. Hãy lưu ý để tránh vi phạm quy định.
Mang khăn tang về nhà có sao không? – Quy định thắt khăn tang
Mang khăn tang về nhà không gây ra ảnh hưởng đáng kể. Tuy nhiên, tốt nhất ta nên tránh mang khăn tang vào nhà. Người xưa thường cho rằng khăn tang liên quan đến nỗi đau buồn và xui xẻo, vì thế nếu mang khăn tang vào nhà sẽ mang xui xẻo cho người thân trong gia đình.
Mang khăn tang có ảnh hưởng đến công việc và kinh doanh không? – Quy định thắt khăn tang
Mục đích của việc mang khăn tang là để thể hiện lòng thương xót và tưởng niệm đối với người đã khuất, không mang ý nghĩa xấu. Việc mang khăn tang trong hoạt động thường ngày, công việc và kinh doanh không gây ra rủi ro. Điều này chỉ thể hiện mối quan hệ của người đeo khăn tang với người đã qua đời mà thôi.
Quy định thắt khăn tang trong văn hóa người Việt thể hiện ý nghĩa sâu sắc. Đó là cách tưởng nhớ và bày tỏ tâm ý của gia đình đối với người không may đã mất. Người trong gia đình sử dụng khăn tang không mang ý nghĩa xui xẻo. Tuy không cần tuân thủ nghiêm ngặt theo những quy định cũ về khăn tang nữa, chúng ta vẫn nên làm hết sức mình trong khả năng để thể hiện tâm ý của bản thân đối với người đã khuất.
