Nốt Ruồi Bẩm Sinh
Nguồn gốc của nốt ruồi trên cơ thể là một tình trạng bình thường mà hầu hết mọi người đều gặp phải. Các nốt ruồi này được hình thành do sự tập trung các tế bào sắc tố (melanocyte) trên da. Mặc dù nguyên nhân hình thành nốt ruồi vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng có nhiều yếu tố như di truyền và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời liên quan đến sự xuất hiện của chúng.
Những nốt ruồi bẩm sinh nhỏ thường là an toàn và không cần can thiệp. Tuy nhiên, nếu chúng gây mất thẩm mỹ khi trẻ lớn lên, chúng có thể được loại bỏ bằng phương pháp laser hoặc phẫu thuật.
Đối với các nốt ruồi bẩm sinh lớn hơn, chúng có nguy cơ phát triển thành u lành tính. Do đó, khi bạn nhận thấy sự thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc so với ban đầu, hoặc khi có cảm giác đau tại vị trí nốt ruồi, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra.
Nốt Ruồi Mới
Nốt ruồi mới xuất hiện sau khi sinh và có thể nằm ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Chúng cũng có sự đa dạng về hình dạng, kích thước và màu sắc.
Nốt ruồi mới có thể có hình tròn hoặc hình oval. Chúng có thể có màu nâu hay đen, và điều này đặc biệt đúng đối với những người có màu da tối. Bề mặt của những nốt này có thể trơn hoặc gồ ghề, và cũng có thể có lông mọc trên.
Người có màu da sáng có khả năng phát triển các nốt ruồi mới cao hơn. Một số nốt ruồi mới có thể là ác tính, nhưng thường thì khi có hơn 50 nốt ruồi mới trên cơ thể thì có nguy cơ cao bị ung thư, trong khi chỉ một nốt ruồi mới xuất hiện thì hiếm khi là ác tính.
Nguyên Nhân Xuất Hiện Nốt Ruồi Mới
Cho đến nay, nguyên nhân của sự xuất hiện của nốt ruồi sau sinh vẫn chưa được hiểu rõ. Có thể lành tính hoặc ác tính. Đối với những nốt ruồi ác tính, đã có nhiều nghiên cứu, trong khi những nốt ruồi lành tính ít được nghiên cứu hơn.
Nguyên nhân có thể khiến cơ thể bạn phát triển nốt ruồi mới có thể là:
- Độ tuổi: Người lớn tuổi dễ xuất hiện nốt ruồi mới hơn so với thanh thiếu niên.
- Da trắng: Những người có màu da sáng và tóc sáng có khả năng xuất hiện nốt ruồi mới nhiều hơn so với những người có màu da tối.
- Di truyền: Nếu cha mẹ của bạn có nốt ruồi mới, có thể bạn sẽ gặp phải tình trạng tương tự.
- Miễn dịch: Sử dụng các loại thuốc làm giảm hệ thống miễn dịch cũng có thể khiến cho nốt ruồi mới xuất hiện.
- Đột biến gen: Gen BRAF đã được xác định có liên quan đến các nốt ruồi ác tính. Một số đột biến gen này có thể gây ra các nốt ruồi mới là dấu hiệu của bệnh lý ung thư.
- Tia cực tím: Tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời là một nguyên nhân thường gặp khiến cho nốt ruồi mới xuất hiện.
Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy 70,9% các nốt ruồi ác tính là các nốt ruồi mới. Vì vậy, nếu bạn phát hiện mình có các nốt ruồi mới trên cơ thể khi bạn lớn tuổi, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa.
Dấu Hiệu Cảnh Báo Của Nốt Ruồi Ác Tính
Dưới đây là cách giúp bạn nhận diện xem một nốt ruồi có nguy cơ ác tính hay không theo thứ tự ABCDE:
- A: Asymmetrical (Không đối xứng): Thông thường, nốt ruồi có hình tròn hoặc oval và khá đối xứng. Nếu nốt ruồi của bạn có hình dạng không đối xứng, có thể đó là dấu hiệu của ác tính.
- B: Border (Viền): Nếu viền của nốt ruồi không rõ ràng hoặc không liên tục, có thể đó là dấu hiệu của ác tính.
- C: Color (Màu sắc): Nốt ruồi của bạn thay đổi màu sắc so với ban đầu, hoặc có nhiều màu sắc khác nhau xuất hiện trên cùng một nốt ruồi, có thể đó là dấu hiệu của ác tính.
- D: Diameter (Đường kính): Nếu nốt ruồi có đường kính lớn hơn 0,5 centimet, có thể đó là dấu hiệu của ác tính.
- E: Evolving (Thay đổi): Nếu nốt ruồi to ra, thay đổi màu sắc hoặc hình dạng, có thể đó là dấu hiệu của ác tính.
Tự Kiểm Tra Nốt Ruồi Ác Tính Tại Nhà
Kiểm tra cơ thể thường xuyên là một phương pháp giúp phát hiện sớm những nốt ruồi bất thường. Do nguyên nhân của nốt ruồi ác tính liên quan đến ánh nắng mặt trời, vị trí xuất hiện thường nằm ở những nơi tiếp xúc với ánh sáng. Với phụ nữ, đó là tay và chân. Với nam giới, thì đó là lưng, ngực, da đầu và cổ. Bất kể vị trí, chúng ta cũng không nên bỏ sót việc kiểm tra. Ví dụ như trong lòng bàn tay, lòng bàn chân, kẽ ngón tay, kẽ ngón chân, hoặc trên móng tay và móng chân.
Khi kiểm tra, bạn nên chú ý đến cả nốt ruồi mới và nốt ruồi bẩm sinh. Đối với nốt ruồi bẩm sinh, mọi thay đổi về hình dạng, màu sắc hoặc kích thước đều cần phải được lưu ý. Đối với nốt ruồi mới, bạn nên chú ý hơn. Trong trường hợp này, bạn có thể sử dụng thuật ngữ ABCDE để đánh giá xem nó có nguy cơ ác tính hay không.
Khi Nào Cần Đến Khám Bác Sĩ Về Nốt Ruồi Ác Tính
Như đã đề cập ở phần trước, hơn một nửa số trường hợp nốt ruồi ác tính là các nốt ruồi mới mọc. Do đó, khi bạn phát hiện có nốt ruồi mới xuất hiện, đặc biệt là khi bạn đã lớn tuổi, bạn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức. Nếu nốt ruồi của bạn có nguy cơ ác tính, bác sĩ sẽ đưa ra các xét nghiệm và chế độ theo dõi kịp thời.
Đối với các nốt ruồi bẩm sinh, chúng thường là lành tính. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy bất thường về hình dạng, kích thước hoặc màu sắc của nó, bạn cũng nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa kịp thời. Bác sĩ sẽ đưa ra các xét nghiệm và phương pháp theo dõi phù hợp.
Một sự thật là nếu bạn phát hiện sớm nốt ruồi ác tính, khả năng điều trị thành công là rất cao. Vì vậy, chúng ta nên thường xuyên tự kiểm tra để phát hiện sớm những dấu hiệu không bình thường.
Xem thêm tại M & Tôi.
