Sống chết có số phú quý
“Sinh mệnh và số phú quý đều do Thiên” là một câu cổ ngữ phổ biến từ ngày xưa. Đây cũng là một câu nói hay được sử dụng trong các bộ phim truyền hình. Nó không chỉ là một câu chuyện giả để tránh trách nhiệm cuộc sống, mà chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống con người.”
“Câu danh ngôn ‘Sống chết có số, phú quý do Trời'” có nguồn gốc từ cuốn “Luận Ngữ. Nhan Uyên”, trong đó ghi lại một câu chuyện cổ như sau:
Tử Hạ, đệ tử của Khổng Tử, có một người bạn thân thiết tên là Tư Mã Canh, còn được gọi là Tử Ngưu, người đến từ nước Tống để học. Anh trai của Tử Ngưu, Hoàn Đồi, ở nước Tống đảm nhiệm chức Tư Mã và tham gia phản loạn. Vì vậy, Tử Ngưu luôn lo lắng và buồn bã trong lòng, luôn sống trong nỗi sợ hãi.
Một ngày nọ, Tử Ngưu hỏi Khổng Tử về cách nhận biết một quân tử. Khổng Tử giải thích rằng: “Một quân tử không gặp đau buồn và cũng không sợ hãi.”
Tử Ngưu không hiểu và hỏi lại: “Liệu không gặp đau buồn và không sợ hãi có thể được gọi là quân tử sao?”
Khổng Tử đáp lại: “Nếu bạn luôn xem xét sâu sắc bên trong tâm hồn của mình, thì có gì đáng lo lắng và sợ hãi nữa?”
Tử Ngưu nhìn các đồng môn đối xử với nhau với lòng trắc ẩn và hạnh phúc, cảm thấy mình là người lẻ loi và cô độc. Anh buồn bã nói: “Mọi người đều có huynh đệ, chỉ có mình tôi là không có.”
Tử Hạ trông thấy điều này và an ủi Tử Ngưu: “Tôi đã nghe nói rằng ‘Sống chết có số, phú quý do Trời’. Một người quân tử luôn thận trọng trong cách làm việc, không làm những điều có lỗi, đối xử với mọi người với sự tôn trọng và tử tế. Chúng ta đều là huynh đệ trong tứ phương. Vậy người quân tử có lý do gì mà lo lắng không có huynh đệ?”
Trong cuốn “Nhẫn Kinh” có viết: “Cuộc sống con người giống như việc tìm hạt lúa trên ruộng đầy sỏi đá, cuộc sống của bạn chỉ khó khăn cho đến khi bạn có được cơ hội. Nhưng một khi bạn có cơ hội, mọi thứ đều thuận lợi như hái quả trong vườn nhà. Vậy thì không phải mọi điều đều đi theo số mệnh và cuộc sống phú quý là do trời sao?”
Trong cuốn “Thuyết uyển – Chính gián”, có ghi chép rằng Ngũ Tử Tư đã khuyên Ngô Vương rằng: “Hiện tại, tin vào những lời dối trá là vô nghĩa, cầu cảnh vật của nước Tề sẽ giống như tìm hạt lúa trên ruộng đầy sỏi đá, không có ích gì.” Bởi vì lúa mầm trồng ở mảnh đất màu mỡ, không mọc trên ruộng đầy sỏi đá nên tìm cũng không được.
Người hiểu rõ “Sống chết có số, phú quý do Trời” sẽ hiểu rằng, số phận và phú quý của con người đến từ trời cao, không cần lo lắng về sinh tử và không sợ mất mát. Dù họ có thân phận hay gặp khó khăn nào, họ vẫn có thể chú trọng và tận hưởng cơ hội và thời gian hiện tại, hoàn thành trách nhiệm sứ mệnh của mình. Vì họ đã lĩnh hội được ý nghĩa của cuộc sống, họ luôn giữ tâm trạng lạc quan và tích cực đối diện với mọi tình huống. Như vậy, họ sẽ tránh được lo lắng về lợi ích cá nhân, sống tự do và thông thái.
Thời cổ Đường, Bùi Độ làm quan Thị lang có thể thay thế Tể tướng, ông là một người tin vào số mệnh. Ông từng nói với Cấp sự trung rằng: “Con đường thăng quan của tôi may mắn hơn so với những người khác”. Ông không quan tâm tới ăn mặc xa xỉ, luôn ăn những gì có trên bàn. Ông thường chỉ dạy mọi người sống theo tự nhiên, những thứ là của mình thì không ai có thể cướp đi, những thứ không phải của mình thì cầu cũng không được. Ông còn khuyên mọi người không nên sợ hãi đối với sự sinh lão bệnh tử, và khi số phận đến thì không nên chống cự.
Khi ông làm Trung thư lệnh, một ngày đồng đội tỏ ra sợ hãi và báo với ông rằng ông đã mất ấn quan. Mọi người tỏ ra rất sợ hãi vì việc mất ấn quan là vô cùng nguy hiểm. Tuy nhiên, Bùi Độ không hề sợ hãi, điều này khiến mọi người thấy nghi ngờ. Vào tối hôm đó, cấp dưới của ông lại báo với ông rằng đã tìm thấy ấn quan. Bùi Độ cũng không hề vui mừng khi nghe điều đó.
Mọi người tỏ ra tò mò và hỏi ông rằng: “Tại sao ngài có thể bình tĩnh như vậy khi mất ấn quan?”
Bùi Độ trả lời: “Tôi nghĩ rằng viện tiểu quan mới cầm sách đã làm mất ấn quan. Nếu tôi tỏ ra bình tĩnh, chắc chắn anh ta sẽ trả lại ấn quan. Nếu tôi trở nên sốt ruột, chắc chắn anh ta vì sợ hãi mà ném ấn quan vào nước hoặc lửa, khi đó không thể tìm lại được nữa.” Mọi người đều khen ngợi lòng rộng lượng và bình tĩnh của ông trong hoàn cảnh nguy hiểm.
Người xưa đã nói: “Phúc không phải không gặp chuyện bất lợi, hoạ không tránh khỏi”. “Nếu không làm việc sai lệch, không sợ ma quỷ lẻn cửa”. Một người bình thường khi đối mặt với những tình huống bất hợp lý sẽ hoang mang, không tự nhiên. Bùi Độ luôn làm việc trung thực và công bằng, tin tưởng vào số mệnh. Vì vậy, ông có thể giữ bình tĩnh trong cuộc sống như vậy.
Theo Vision Times
