Vào mỗi ngày 3/3 âm lịch hàng năm, trong khắp nơi trên đất nước ta, người dân đã từ lâu có truyền thống ăn Tết Hàn thực. Theo ý nghĩa Hán Việt, “Hàn” có nghĩa là lạnh và “thực” có nghĩa là ăn; Tết Hàn thực đơn giản là tết để thưởng thức các món ăn lạnh. Phong tục này được truyền cảm hứng từ Trung Quốc và đi qua nhiều thế hệ đã trở thành một phần tín ngưỡng của người dân Việt Nam.
Dù nguồn gốc của nó là nhằm tưởng nhớ ông Giới Tử Thôi trong văn hóa Trung Quốc, khi dẫn nhập vào Việt Nam, ngày Tết này đã trở thành dịp để tôn vinh gia tiên và tiền bối, thể hiện tinh thần biết ơn nguồn gốc của dân tộc chúng ta.
Hình ảnh bánh trôi bánh chay biểu tượng ngày Tết Hàn thực
Tùy theo phong tục và văn hóa của từng vùng miền, cách bày trí mâm lễ khác nhau. Tuy nhiên, vào ngày này, mâm cúng của người Việt Nam rõ ràng phải có những vật phẩm lễ tân sau:
- Hương
- Hoa
- Trầu cau
- Bánh trôi, bánh chay
- Nến, đèn
Văn khấn Tết Hàn thực
Hình ảnh trang nghiêm khi thắp nén nhang để tưởng nhớ tổ tiên (Nguồn ảnh: Internet).
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Con xin chào chín phương trời, mười phương Phật và tất cả Chư Phật mười phương. Con thành kính kính lạy Hoàng thiên hậu thổ, các vị tôn thần. Con thành kính kính lạy các vị bản cảnh thành hoàng, các vị bản xứ thần linh thổ địa, các vị bản gia Táo quân cùng tất cả các vị tôn thần.
Con xin kính lạy Tổ khảo thân cao và Tổ tỷ thân cao, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội trong gia đình nội và gia đình ngoại.
Chúng con là những người tín đồ…
Chúng con sống ở…
Hôm nay là ngày… (đọc ngày theo âm lịch) của Tiết Hàn Thực, chúng con cảm thấy lòng biết ơn trước trời đất, tất cả các vị tôn thần và nhớ đến công đức của tổ tiên. Chúng con với lòng thành tâm đem đến lễ vật như lá cây trầu, hoa và hương trà, thắp nén nhang thần tâm, đặt lên bàn thờ. Chúng con kính mời các vị bản cảnh thành hoàng và các vị đại vương, các vị thần linh thổ địa, các vị Táo quân, rồng mã, tài thần đến chứng kiến và nhận lễ vật.
Chúng con kính mời tổ khảo, tổ tỷ và tất cả các vị từ gia đình nội và ngoại (họ của gia chủ) cầu mong lòng thương xót giúp đỡ chúng con trên con đường chứng kiến và nhận lễ vật.
Chúng con cũng kính mời các vị vong linh các vị tiền chủ, hậu chủ đang cư trú trong ngôi nhà này và trên mảnh đất này, cùng với bạn bè chúng con. Xin các vị hãy tiếp tục bảo hộ gia đình chắc khỏe, mọi sự an lành, mọi việc tốt đẹp, hòa thuận trong gia đình, và lời bình an trên cao và dưới dưới.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
(Theo sách Văn khấn nôm tại nhà – Tập văn cúng gia tiên do Đại đức Thích Quảng Định hiệu đính, được phát hành bởi Nhà xuất bản Văn hóa thông tin).
Thông tin chi tiết về người tiêu dùng và độc giả có thể tìm hiểu thêm tại đây.