Cúng giỗ cha mẹ – một truyền thống tâm linh đẹp của người Việt Nam đã được thế hệ con cháu gìn giữ từ ngàn xưa đến nay. Đây là dịp để các con tạ ơn công sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ. Bài viết này sẽ giới thiệu với các bạn bài cúng giỗ cha mẹ theo phong tục Việt Nam, đồng thời cung cấp thông tin về ý nghĩa của ngày cúng giỗ và mâm lễ truyền thống.
1. Ý Nghĩa Cúng Giỗ Cha Mẹ
Người Việt luôn coi trọng đạo đức, lòng hiếu thảo, nề nếp và gia phong. Cúng giỗ là một nghi thức quan trọng trong gia đình và trong đời sống người Việt Nam nói chung. Ngày giỗ là ngày để tưởng nhớ ông bà đã khuất, những người đã sinh thành và nuôi dưỡng chúng ta. Cách tổ chức cúng giỗ có thể khác nhau tuỳ theo gia đình. Gia đình có điều kiện thường tổ chức lễ lớn, mời các người thân, hàng xóm tham dự. Còn gia đình ít điều kiện hơn, chỉ cần chuẩn bị một mâm cơm và những món ăn mà cha mẹ thích, cùng với vài nén nhang cũng đã thể hiện được lòng thành kính đối với ông bà.
2. Ngày Cúng Giỗ Quan Trọng Theo Phong Tục Việt Nam
Ngày cúng giỗ cha mẹ được chia thành ba phần quan trọng:
2.1. Giỗ Đầu
Ngày giỗ đầu diễn ra vào đúng một năm sau khi cha hoặc mẹ mất. Đây là ngày cúng giỗ quan trọng nhất, thường được tổ chức lễ linh đình, mời họ hàng và hàng xóm tham dự.
2.2. Giỗ Hết
Ngày giỗ hết diễn ra vào năm thứ hai sau khi cha hoặc mẹ mất. Đây cũng là một ngày cúng giỗ quan trọng nên người thân tổ chức lễ lớn như ngày giỗ đầu.
2.3. Giỗ Thường
Ngày giỗ thường là ngày giỗ từ năm thứ ba trở đi. Đối với ngày giỗ thường, con cháu thường không tổ chức lễ lớn như ngày giỗ đầu và giỗ hết, chỉ có thành viên trong gia đình tham dự mà không mời họ hàng hay hàng xóm.
3. Mâm Lễ Cúng Giỗ Cha Mẹ
Mâm cúng giỗ thông thường bao gồm các món sau:
- 1 con gà luộc
- 1 miếng thịt heo luộc
- 8 đĩa xôi
- 8 chén cơm
- 1 mâm ngũ quả
- 1 bình hoa tươi
- 1 bộ đồ cúng, giấy tiền, vàng mã, giấy đất
- Trầu têm cánh phượng
- Cau tươi
- Trà
- Thuốc
- Rượu trắng
4. Bài Cúng Giỗ Cha Mẹ – Ông Bà
4.1. Bài Cúng Giỗ Bố, Mẹ Ngày Đầu
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản gia Táo Quân, ngài Bản gia Thổ Công, Long Mạch, Thần Tài.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này.
Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm …………………(Âm lịch).
Tín chủ (chúng) con là:…………………………………Tuổi……………….
Ngụ tại:…………………………………………
Nhân ngày mai là ngày Giỗ Đầu của……………………
Chúng con cùng toàn thể gia quyến tuân theo nghi lễ, sắm sửa hương hoa lễ vật kính dâng lên trước án tọa Tôn Thần cùng chư vị uy linh, kính cẩn tâu trình.
Kính cáo Bản gia Thổ Công, Táo Quân, Long Mạch và các vị Thần linh, cúi xin chứng minh, phù hộ cho toàn gia chúng con an ninh khang thái, vạn sự tốt lành.
Kính thỉnh các Tiên linh, Gia tiên chúng con và những vong hồn nội tộc được thờ phụng vị cùng về hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
4.2. Bài Cúng Giỗ Cha Mẹ Ngày Hết
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tổ Tiên nội ngoại họ…
Tín chủ (chúng) con là:…
Ngụ tại:…
Hôm nay là ngày… tháng… năm… Âm lịch.
Chính ngày giỗ hết của…
Thiết nghĩ… vắng xa trần thế, không thấy âm dung. Năm qua tháng lại vừa ngày giỗ hết. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén nhang hương dãi tỏ tất cả lòng thành.
Thành khẩn kính mời…
Mất ngày… tháng… năm…
Mộ phần táng tại:…
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Huynh Đệ, Cô Di, Tỷ Muội và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
4.3. Văn Khấn Cúng Giỗ Mẹ, Bố Ngày Giỗ Thường
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần Linh, Thổ Địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư Gia Tiên Cao Tằng Tổ Tiên nội ngoại họ…
Tín chủ (chúng) con là:… Tuổi…
Ngụ tại:…
Hôm nay là ngày… tháng… năm… (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của:…
Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén nhang hương dãi tỏ tất cả lòng thành.
Thành khẩn kính mời:…
Mất ngày tháng năm (Âm lịch):…
Mộ phần táng tại:…
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Cô Dì và toàn thể các Hương Linh Gia Tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này đến hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Với bài viết này, chúng tôi hy vọng đã giúp bạn hiểu được ý nghĩa của ngày giỗ, một truyền thống tâm linh tuyệt vời của người Việt ta về đạo hiếu. Đồng thời, chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về bài cúng giỗ cha mẹ. Hãy tưởng nhớ và tổ chức lễ cúng cho cha mẹ một cách đầy đủ và thành kính nhé!
