Ngày nay, lễ tạ mộ (lễ Chạp) vẫn là một trong những nét đẹp văn hoá trong phong tục truyền thống người Việt. Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa và cách thực hiện lễ tạ mộ, hãy cùng tôi khám phá thông qua bài viết này.
Tìm Hiểu Về Lễ Tạ Mộ
Trong truyền thống và phong tục của người Việt, có một số loại lễ cúng tạ mộ như lễ cúng tạ mộ đầu năm (tạ mộ thanh minh), lễ tạ mộ cuối năm, lễ tạ mộ khánh thành công trình mới hoàn thành, lễ tạ mộ kết phát, lễ tạ mộ kết mối, lễ tạ mộ tam đại, lễ tạ mộ cúng rằm tháng 7 và lễ tạ mộ của dòng họ, tộc. Trong số đó, lễ tạ mộ cuối năm và lễ tạ mộ khánh thành thường được chú trọng hơn cả.
Khi tổ chức lễ tạ mộ cuối năm, chúng ta thể hiện sự tưởng nhớ và lòng thánh kính đối với các bậc tổ tiên trong gia đình. Quan niệm rằng người đã mất vẫn tiếp tục cuộc sống ở thế giới bên kia, vì vậy lễ tạ mộ cuối năm được tổ chức để mời gia tiên về ăn Tết cùng con cháu và cảm tạ các chư vị thần linh đã cho tổ tiên nương nhờ nơi đất lành.
Lễ tạ mộ khánh thành là một lễ quan trọng, nhằm xây dựng nơi an nghỉ cho các vị gia tiên đã khuất để họ được yên nghỉ và phù hộ con cháu còn trên dương thế. Để thể hiện sự kính trọng và lòng thành đến với thần linh, cần phải thực hiện đầy đủ các nghi thức.
Thời gian tổ chức lễ tạ mộ thường tùy thuộc vào phong tục của từng vùng cụ thể. Tuy nhiên, lễ cúng tạ mộ cuối năm thường diễn ra từ ngày 23/12 âm lịch đến ngày 30/12 âm lịch. Còn lễ tạ mộ khánh thành sẽ diễn ra vào ngày hoàn thành công trình hoặc coi ngày tốt để hợp tuổi, tốt cho con cháu.
Chuẩn Bị Lễ Vật
Khi cúng tạ mộ, cần chuẩn bị một số lễ vật như xôi và gà luộc, trái cây và hoa, rượu trắng, chè, trầu cau, vàng mã. Lễ vật này không quá phức tạp, nhưng khi cúng phải thể hiện sự thành tâm và kính trọng. Trong phần trái cây và hoa, chúng ta nên lựa chọn các loại hoa mà người đã khuất thích.
Văn Khấn Lễ Tạ Mộ
Văn khấn lễ tạ mộ có nhiều mẫu khác nhau, tùy thuộc vào từng dịp và từng loại lễ tạ mộ. Dưới đây là một số mẫu văn khấn thường được sử dụng.
Mẫu 1:
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Con kính lạy:
- Quan đương xứ thổ địa chính thần
- Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần
- Tiền thần Chu Tước, Hậu thần Huyền Vũ, Tả thần Thanh Long, Hữu thần Bạch Hổ
- Liệt vị Tôn thần cai quản ở xứ này.
Con kính lạy vong linh ……….
Hôm nay là ngày…tháng…năm…,
nhằm tiết …..
Chúng con là:……………
Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ mộ phần.
Nguyên có vong linh thân nhân của gia đình chúng con là:……….hiện phần mộ an táng ở noi này.
Đội ơn Chư vị Tôn thần che chở, ban ân, vong linh được yên ổn vui tươi nơi chín suối.
Lại nhờ có duyên lành, gia đình chúng con được vong linh thường về ghé thăm, linh ứng giúp chỉ dẫn các công các việc được đầu xuôi đuôi lọt, nhờ thế toàn gia được an ninh khang thái, từng bước tiến bộ.
Nay nhằm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mộ những mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính.
Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Cúi mong vong linh chấp kỳ lễ bạc, lời kêu tiếng khấn, tờ đơn cánh sớ, tùy phương ứng biến, độ trì toàn gia, từ trẻ tới già, luôn được vui tươi, mạnh khỏe.
Chúng con dâng biếu vong linh tài mã gồm: ….(đọc tên các đồ mã dâng cho vong)
m dương cách trở, bát nước nén hương, giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Mẫu 2:
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
- Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
- Ngài bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
- Ngài bản xứ thần linh Thổ địa tôn thần.
- Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản ở trong xứ này.
Chúng con (Họ tên vợ, chồng)............................................................
Địa chỉ.............................................................................................
Sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính viếng vong linh là:....................................
(Tên của Ông, bà, cha mẹ v.v…): Tuổi...............................
Tạ thế ngày....................................................................
Phần mộ ký táng tại.......................................................
Nay nhân ngày (Ví dụ: Cuối năm, hoặc Thanh minh, hoặc thăm mộ) con xin cúi lạy Thần linh đất này, Thành hoàng bản thổ nơi đây, đất lành chim đậu, đức dày thanh cao, giữ lành công lao, có kết có phát nhờ vào thần quan, tôn thần long mạch cao sang, nhị thập tứ hướng nhị thập tứ sơn quanh vùng.
Chọn đây an táng mộ phần, thỏa yên muôn thủa, hồng ân đời đời, gia ân mãi mãi không thôi, chúng con xin có vài lời cầu xin: Bái tạ thủ mộ thần quan, cho chân linh dưỡng cho hài cốt nguyên vẹn toàn, phù hộ con cháu trần gian, an khang mạnh khỏe ăn làm gặp may. m dương cách trở, bát nước nén hương, biểu tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
(Khấn 3 lần rồi đốt vàng tiền).Mẫu 3:
“Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
- Con kính lạy ngài Địa tạng vương bồ tát.
- Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
- Con kính lạy ngày Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
- Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghĩa trang này.
- Con kính lạy hương linh cụ:…………………..
Hôm nay là ngày…..... tháng Chạp, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là:…………..
Ngụ tại:…………..
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả, kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần.
Kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:...............
Kỵ nhật là…
Có phần mộ táng tại…………
Được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
m dương cách trở
Bát nước nén hương.
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám
Phù hộ độ trì
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!”Lưu Ý Khi Đi Lễ Tạ Mộ
Do tính thiêng liêng và truyền thống quý báu của dân tộc, khi thực hiện lễ tạ mộ phải chú ý một số điều sau:
- Người có sức khỏe yếu như phụ nữ mang thai, người bị ốm, bệnh tật nên tránh đi tạ mộ để không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
- Không nên bày vẽ linh đình, tốn kém.
- Không ăn đồ cúng ở nghĩa trang, tránh bị lạnh bụng.
- Không nô đùa, ngồi lên phần mộ vì đây là hành động bất kính.
- Khi đi về sau lễ tạ mộ, nên hơ lửa hoặc tắm nước gừng để thanh lọc các chước khí, âm khí bám vào người và quần áo.
Đó là một số thông tin về lễ tạ mộ mà tôi muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích và đừng quên theo dõi Bách hóa XANH để có thêm kiến thức nhé!
