Chào mừng các bạn đến với M & Tôi, nơi chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những điều kỳ diệu của thế giới tâm linh. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về cúng ngoài trời vào đêm Giao thừa – một nghi lễ quan trọng không thể thiếu trong chuỗi ngày Tết Nguyên Đán. Hãy cùng tôi khám phá bí quyết này!
1. Tại Sao Phải Cúng Giao Thừa Ngoài Trời?
Theo quan niệm từ xa xưa, mỗi năm Thiên đình lại thay toàn bộ quan quân trông nom công việc dưới hạ giới. Năm nào quan toàn quyền giỏi giang anh minh, liêm khiết thì hạ giới được nhờ như: mùa màng thuận lợi, ít thiên tai, không có chiến tranh, bệnh tật… Trái lại, gặp phải ông lười biếng, kém cỏi, tham lam thì hạ giới chịu mọi thứ khổ.
Theo tưởng tượng của ông cha ta, phút ấy ngang trời quân đi, quân về đầy không trung tấp nập, vội vã (nhưng mắt trần ta không nhìn thấy được) thậm chí có quan quân còn chưa kịp ăn uống gì. Những phút ấy, các gia đình đưa xôi gạo, bánh trái, hoa quả, toàn đồ ăn nguội ra ngoài trời cúng, với lòng thành tiễn đưa người nhà Trời đã cai quản mình năm cũ và đón người nhà trời mới xuống làm nhiệm vụ cai quản hạ giới năm tới.
Vì việc bàn giao, tiếp quản công việc hết sức khẩn trương nên các vị không thể vào trong nhà khề khạc măm bát mà chỉ có thể dừng vài giây ăn vội vàng hoặc mang theo, thậm chí chỉ chứng kiến lòng thành của chủ nhà.
Theo niềm tin của nền văn hóa Phương Đông, thì trời đất chính là khởi thủy phải có tận cùng. Một năm được bắt đầu từ giao thừa năm nay và kết thúc vào giao thừa năm sau.
Cùng giao thừa là một nghi lễ thiêng liêng của người Việt trước thời điểm bắt đầu của Tết Nguyên Đán. Lễ Giao Thừa có tên gọi khác là lễ Trừ Tịch được thực hiện vào hôm 30 Tết Âm Lịch. Đây chính là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Đồng thời, lễ Trừ Tịch còn có ý nghĩa để “khu trừ tà ma” vì thế gọi là “Trừ Tịch”. Chính vì thế, lễ cúng tất niên đêm 30 Tết được thực hiện đều đặn hàng năm, sau thời khắc bắn pháo hoa của cả nước.
Việc cúng giao thừa có ý nghĩa xóa bỏ những điều xấu, điều kém may mắn của năm cũ và cầu mong những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới. Do đó, người người nhà nhà đều rất coi trọng và chuẩn bị rất kỹ mâm lễ cúng ngoài trời đêm giao thừa năm Nhâm Dần 2023. Và cách khấn chuẩn nhất để đảm bảo không có những sai sót phạm phải giúp tránh những điều không tốt sang năm mới.
Theo phong tục truyền thống, người Việt Nam tin rằng thời khắc giao thừa sẽ có các quan Hành Khiển đi bàn giao công việc trong năm trước. Tổng cộng có 12 vị Hành Khiển và 12 vị Phán Quan (phán quan là vị thần giúp việc cho quan hành khiển). Với chu trình luân phiên, nên cứ mỗi năm lại có 1 vị quan Hành Khiển đảm đương công việc cai quản hạ giới và sau 12 năm lại luân phiên thực hiện.
- Năm Tý: Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ân Hành Binh chi Thần, Lý Tạo Phán quan.
- Năm Sửu: Triệu Vương Hành Khiển, Tam thập lục phương Hành Binh chi Thần, Khúc Tạo Phán quan.
- Năm Dần: Ngụy Vương Hành Khiển, Mộc Tinh chi Thần, Tiêu Tạo Phán quan.
- Năm Mão: Trịnh Vương Hành Khiển, Thạch Tinh chi Thần, Liêu Tạo Phán quan.
- Năm Thìn: Sở Vương Hành Khiển, Hỏa Tinh chi Thần, Biểu Tạo Phán quan.
- Năm Tỵ: Ngô Vương Hành Khiển, Thiên Hải chi Thần, Hứa Tạo Phán quan.
- Năm Ngọ: Tấn Vương Hành Khiển, Thiên Hao chi Thần, Nhân Tạo Phán quan.
- Năm Mùi: Tống Vương Hành Khiển, Ngũ Đạo chi Thần, Lâm Tạo Phán quan.
- Năm Thân: Tề Vương Hành Khiển, Ngũ Miếu chi Thần, Tống Tạo Phán quan.
- Năm Dậu: Lỗ Vương Hành Khiển, Ngũ Nhạc chi Thần, Cự Tạo Phán quan.
- Năm Tuất: Việt Vương Hành Khiển, Thiên Bá chi Thần, Thành Tạo Phán quan.
- Năm Hợi: Lưu Vương Hành Khiển, Ngũ Ân chi Thần, Nguyễn Tạo Phán quan.
Người ta vì, mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời đêm giao thừa được coi như một buổi tiệc tiễn đưa các quan Hành Khiển và Phán Quan năm cũ, hoan nghênh vị thần năm mới đến nhiệm vụ. Vậy nên để mọi việc diễn ra thuận lợi nhất, hạn chế những vi phạm thì ta cần chuẩn bị mâm cúng giao thừa.
2. Lễ Cúng Ngoài Trời: Cần Lưu Ý Gì?
Khi cúng giao thừa ngoài trời bạn cần lưu ý những điều sau:
- Giờ đẹp để làm lễ cúng giao thừa là khoảng 23 giờ – 1 giờ sáng. Tốt nhất là cúng vào 0 giờ.
- Gia chủ thực hiện lễ cúng cần ăn mặc gọn gàng, tươm tất.
- Thực hiện lễ cúng ngoài trời rồi mới đến trong nhà.
- Chuẩn bị bài văn cúng giao thừa kỹ lưỡng, không khấn nôm.
- Mâm lễ cúng là đồ chay hoặc mặn tùy vào điều kiện của gia chủ.
- Đọc văn khấn cần thành tâm, lưu loát, rõ ràng, không nói quá to hoặc quá nhỏ.
3. Mâm Cúng Giao Thừa Ngoài Trời: Cần Chuẩn Bị Những Gì?
Mâm cỗ cúng đêm giao thừa có thể làm mâm chay hoặc mâm mặn được dọn ở một bàn riêng. Với mâm cúng giao thừa ngoài trời, mâm mặn gồm có:
- Gà trống tơ.
- Bánh chưng.
- Xôi gấc.
- Khoanh giò lụa.
- Đĩa hoa quả.
- Đĩa gạo, muối.
- Rượu, nước.
- Mũ cánh chuồn.
- Lọ hoa tươi.
- Vàng mã.
- Trầu, cau.
- Đèn/nến.
- 3-5 nến hương.
Trong đó, gia chủ cần đặc biệt chú ý đến con gà trống luộc. Nên chọn gà trống mới bắt đầu tập gáy, chưa đạp mái, khỏe mạnh, mỏ vàng, mào cờ, chân gà màu vàng. Nếu không có nhiều điều kiện thì chuẩn bị đơn giản, chỉ cần thể hiện lòng thành đối với các bậc thần linh, ông bà gia tiên.
Với mâm cúng giao thừa ngoài trời, mâm chay gồm có:
- Nước ngọt/bia đóng lon.
- Mũ giấy cánh chuồn.
- Sớ cùng quan Hành Khiển.
- Bánh kẹo.
- Xôi.
- Hoa.
- Tiền vàng mã.
- Đèn/nến.
- Trầu cau.
- Hương (3-5 nến).
- Rượu, nước.
- Muối, gạo.
Tùy theo từng vùng miền mà có các loại đồ cúng khác nhau:
- Miền Bắc: Mâm cỗ thường tính theo bát, đĩa gồm 4 bát, 4 đĩa, nếu cỗ lớn thì 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa. Các bát này thường có móng giò hầm măng lưỡi lợn, bóng nấu thập cẩm, miến lòng gà, mọc. Đĩa thường là xôi, bánh chưng, thịt luộc, thịt đông, giò lụa, giò xào, nộm và dưa hành muối. Có nhà cũng cúng gà, gà thường là thịt gà trống thiến.
- Miền Trung: Trên mâm cùng của người miền Trung có bánh chưng, bánh tét, dưa món, chả lụa Huế, thịt đông, gà bóp rau răm, chả Huế, thịt heo luộc, bát ninh măng khô, miến Huế, cá chiên hay chả ram. Mâm cỗ người miền Trung có đầy đủ các món ăn.
- Miền Nam: Mâm cúng thường đơn giản hơn, chỉ có hương thắp, hoa, đèn, bánh mứt, trái cây, trầu… Nhưng nếu là mâm mặn đầy đủ sẽ có thịt heo luộc, gà luộc, xôi, bánh chưng, chè… Sau khi cúng giao thừa ngoài trời, gia chủ sẽ thực hiện lễ cúng giao thừa trong nhà để cùng Thổ công và tổ tiên, cầu xin tổ tiên phù hộ cho gia đình trong năm mới gặp được nhiều điều tốt lành.
Theo nhiều chuyên gia phong thủy, Hỷ thần ở hướng Đông Bắc, Tài thần ở hướng Nam nên có thể tùy theo hai hướng ấy mà đặt lễ vật cúng giao thừa ngoài trời. Người đứng khấn phải quay mặt về hướng Đông Bắc hay chính Nam mà cúng chứ không phải đặt con gà, đĩa xôi về hướng đông. Quan trọng khi cúng giao thừa phải thành tâm.
Sau khi cúng giao thừa xong, các gia chủ cũng khấn Thổ công, tức là vị thần cai quản trong nhà.
Lưu ý:
Nhiều gia đình ở chung cư, do không gian chật hẹp không có diện tích dưới mặt đất nên việc cúng chỉ cần tập trung ở trong nhà mà không nhất thiết phải cúng ngoài trời. Nếu các gia đình cần cúng ngoài trời nên xuống dưới sân của nhà chung cư chứ không phải ở trên tầng.
Việc cúng ngoài trời cần có khoảng không gian có trời và có đất, do vậy lễ vật cần được đặt gần với mặt đất. Vì thế nếu cúng ở trên không tầng lầu chung cư thì không gian bày lễ cách nhau quá xa nên không thể gọi là cúng ngoài trời được.
4. Cúng Giao Thừa Vào Thời Gian Nào Là Tốt Nhất?
Việc cúng giao thừa vào lúc nào mang lại may mắn, tài lộc không phải ai cũng biết. Có người cho rằng cứ 12 giờ đêm giao thừa là bắt đầu thắp hương cúng. Nhưng, quan niệm cúng giao thừa như thế là chưa đủ, vì cúng giao thừa có ý nghĩa xóa bỏ những điều xấu và đón nhận những điều tươi sáng và hy vọng. Nên cúng giao thừa là nghi lễ quan trọng nhất trong ngày Tết Nguyên Đán, bao gồm cúng ngoài trời và trong nhà.
Theo phong tục của người Việt, thời khắc cúng giao thừa được tiến hành bắt đầu từ giờ Hợi của ngày 30, sang giờ Tý ngày mồng một là Tết, tức là từ 12 giờ đêm 30 Tết đến sáng ngày mùng một Tết.
Đồng thời, theo như các chuyên gia Văn Hóa thì lễ cúng giao thừa ngoài trời được thực hiện trước. Trước tiên là khấn Phật và các Quan, xin trời Phật phù hộ độ trì, cầu mong tài lộc, sức khỏe, bình an đến với gia đình. Sau đó đến lễ trong nhà, nếu lễ trong nhà trước sẽ không đúng vì trời Phật đứng vị trí cao nhất, rồi mới đến Ông Bà Tổ Tiên.
Thông thường, thời gian bắt đầu cúng giao thừa là 12 giờ đêm tháng Chạp, xong xuôi bắt đầu tiến hành cúng Ông Bà Tổ Tiên. Nên lễ giao thừa sẽ hoàn thành trước 1 giờ, nên cần chuẩn bị lễ cúng đầy đủ và tránh những thiếu sót để lễ cúng diễn ra chỉnh chu và thong thả, đúng nghi thức để hướng đến một năm mới tài lộc, bình an.
Đó là những điều cần lưu ý khi cúng ngoài trời và chuẩn bị mâm cúng giao thừa. Cùng M & Tôi trải nghiệm những bí quyết kỳ diệu của tâm linh và hy vọng năm mới đem lại nhiều niềm vui và hạnh phúc cho bạn và gia đình.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về những điều tâm linh thú vị, hãy truy cập trang web M & Tôi để khám phá thêm nhiều thông tin hữu ích. Chúc bạn có một năm mới tràn đầy may mắn và thành công!
Ảnh minh họa: Lisa Fotios from Pexels
