Ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm đã trở thành một trong những truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam. Đó là ngày tiễn ông Táo về trời, một ngày đặc biệt để chúng ta cúng Táo. Hôm nay, hãy cùng M & Tôi tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa và cách cúng Táo ở các miền nhé!
1. Nguồn gốc của ngày ông Táo
Theo truyền thuyết, có đôi vợ chồng, vợ là Thị Nhi, chồng là Trọng Cao. Họ sống hạnh phúc nhưng mãi không có con. Do sự chán nản, Trọng Cao đã đánh Thị Nhi và đuổi cô đi.
Thị Nhi đi đến một xứ khác và gặp Phạm Lang. Hai người yêu nhau và kết thành vợ chồng. Trong khi đó, Trọng Cao hối hận và đi tìm vợ.
Trong lúc đi tìm, Trọng Cao gặp khó khăn và phải ăn xin. Tình cờ, anh đến nhà của Thị Nhi khi Phạm Lang đi vắng. Thị Nhi nhận ra người ăn xin đó chính là chồng cũ của mình và mời anh vào nhà.
Khi Phạm Lang trở về, sợ rằng chồng mình nghi ngờ, Thị Nhi giấu Trọng Cao trong đống rạ sau vườn. Đáng tiếc, đêm đó Phạm Lang đốt rạ để lấy tro bón ruộng. Thấy lửa cháy, Thị Nhi lao vào cứu Trọng Cao và cả hai đều thiệt mạng. Ngọc Hoàng cảm động trước tình nghĩa của họ nên phong làm vua bếp hay còn gọi là Định Phúc Táo Quân. Phạm Lang trở thành Thổ Công, Trọng Cao làm Thổ Địa và Thị Nhi được phong làm Thổ Kỳ.
Từ đó, mỗi năm bắt đầu bằng Tết Nguyên Đán và kết thúc bằng Tết ông Táo (23 tháng Chạp). Vì thế, để được Táo Quân phù trợ vào ngày này, người dân thường cúng ông Táo để chầu trời. Đến đêm 30 tháng Chạp, ông Táo trở về cùng gia đình đón chào một năm mới sang.
2. Ý nghĩa của ngày ông Táo
Theo quan niệm xưa, ông Táo về trời sẽ bẩm báo với Ngọc Hoàng về công lao và tội danh của gia đình. Ngọc Hoàng sẽ căn cứ vào đó để định đoạt có khen thưởng hoặc quở phạt gia chủ. Vì vậy, vào ngày 23 tháng Chạp, trước khi ông Táo lên thiên đình, các gia đình Việt Nam luôn thực hiện lễ nghi tiễn ông Táo với hy vọng ông Táo sẽ “nói tốt” về gia đình. Năm sau, Ngọc Hoàng sẽ ban tài lộc và bình an.
3. Lễ nghi cúng ông Táo gồm những gì?
Mâm cúng ông Công, ông Táo
Những vật dụng thường có: nhang đèn, giấy tiền, hoa tươi, mâm ngũ quả, mâm lễ mặn, và nhiều vật dụng khác.
Lễ cúng ông Công, ông Táo ở ba miền
-
Miền Bắc: Sử dụng cá chép vàng.
-
Miền Trung: Sử dụng ngựa giấy.
-
Miền Nam: Sử dụng đôi hìa.
4. Cúng ông Công, ông Táo giờ nào tốt nhất?
Theo quan niệm xa xưa, ngày 23 tháng Chạp là lúc ông Táo bắt đầu khởi hành cưỡi cá chép để bay về trời. Vì vậy, thời điểm thích hợp nhất để làm lễ tiễn đưa ông Táo là vào tối 22 hoặc sáng mùng 23 tháng Chạp. Dù bận công việc gì, bạn cũng nên cố gắng hoàn thành trước 12 giờ ngày 23 để các ông Táo còn kịp lên đường nhé!
Đó là những điều thú vị về cúng ông Táo. Mong rằng những thông tin từ M & Tôi đã giúp bạn hiểu sâu hơn về truyền thống này và mang đến may mắn cho gia đình bạn.
