Chào các bạn độc giả thân mến, hôm nay chúng ta sẽ cùng khám phá một bí mật thú vị về một tác phẩm nghệ thuật độc nhất vô nhị trong lịch sử Phật giáo – Tượng Phật Nghìn Tay. Tượng Phật Nghìn Tay nằm tại chùa Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh. Chùa được xây dựng từ thế kỷ 14 với diện tích khoảng 10.000m2, theo kiến trúc nội công ngoại quốc, với các công trình kiến trúc được bố trí cân đối, chất chứa ở khu vực trung tâm.
Một tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao
Kiến trúc của chùa thật hài hòa và hòa quyện với môi trường thiên nhiên. Đồng thời, ngoài giá trị lịch sử, kiến trúc, chùa còn lưu giữ 4 nhóm bảo vật quốc gia là tượng Phật bà Quan Âm nghìn mặt được công nhận năm 2012 và 3 phổ túng Tam Thể, tòa Cửu Pháp Liên Hoa, Hưng Án cùng được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2020.
Tượng Phật bà Quan Âm nghìn mặt được xem là độc nhất vô nhị ở Việt Nam. Đây là một kiệt tác hàng đầu về nghệ thuật tác tượng làm nổi bật triết lý nhân văn Phật.
Ngoài ra, trong chùa còn lưu giữ rất nhiều cổ vật và tượng Phật như tượng Bồ Tát, tượng Hổ Pháp, tượng cổ vật La Hán…
Tắm mình trong nghệ thuật tuyệt đỉnh
Theo hồ sơ di sản của Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, tượng Nghìn Tay thần tượng truyền thống, được ăn vận cà sa rồng xuống bên nhừ phụ lên muôn loài. Tượng có 11 mặt chính nhìn ra phía trước, và 2 mặt phụ ở 2 bên, đầu đội mũ “thiên quan”.
Đầu tượng tạo thành nhiều lớp, trên cùng là tượng A-Di-Đà ngồi trên tòa sen trong tư thế thiền định, tượng có 42 cánh tay lớn, các cánh tay đỡ tròn, các bàn tay trong tư thế ấn quyết và thiền định, các vòng cánh tay phụ tạo thành một vòng tròn lớn đẹp rồi phía sau tượng (gồm 789 cánh tay) trong mỗi bàn tay có 01 con mắt. Phật ngồi trên tòa sen hồng đậm trang trí hoa văn sông nước, rừng mây…
Bệ tượng hình rồng đồi đại sen. Đài gồm ba lớp cánh sen cánh to xen lẫn cánh nhỏ. Phần bệ tượng được tạo theo kiểu sumeru bố trí thành nhiều cấp với hình chữ nhật chẻm góc.
Những chữ hiện hữu trên tượng
Chính giữa có một hàng chữ Hán ghi niên đại tượng: “Tuệ thụ Bình Thân, thủ nguyệt tắc nhất danh tạo”. Một bên phải chạm hình hai ô trăm lồng vào nhau, hình động tiến kép, chính giữa có ghi dòng chữ “Nam Đông Giao Thảo Nam trụng tiên sinh phòng khắc”.
Hai dòng chữ cho biết ngày tác tượng và người tác tượng (Trụng tiên sinh hoàn thành vào một ngày tết mùa Thu năm Bính Thân (1656).
Theo đánh giá của Cục Di sản văn hóa, đây được coi là một tác phẩm độc nhất vô nhị trong nghệ thuật Phật giáo nói riêng và nghệ thuật tạo hình nói chung của Việt Nam thế kỷ XVII.
Tượng được chạm khắc khéo với dáng hình đẹp, thần thái, thể hiện nhiều tư thế độ đầu, nhiều lớp cánh tay tạo thành hình vòng tròn nổi. Bức tượng này là tác phẩm nghệ thuật đặc sắc của thời Lê Trung Hưng còn lại đến ngày nay.
Nếu bạn có cơ hội, hãy đến chùa Bút Tháp để tận hưởng vẻ đẹp và tầm quan trọng của tượng Phật Nghìn Tay trong văn hóa tâm linh của chúng ta.
M & Tôi chân thành mời bạn đọc tham khảo thêm thông tin tại đây.
