Trong thế gian này, có ba điều quý báu nhất được gọi là Tam Bảo. Vàng, bạc, ngọc và các vật quý khác dù có giá trị cao, nhưng có thể mất đi bất cứ lúc nào, bị sanh sự tham lam, tội ác và biến mất do các tai họa như nạn nước, nạn lửa, chiến tranh, đạo tặc hoặc cuộc chiến gia đình vì tranh chấp tài sản.
Công danh, địa vị, sự nghiệp, quyền lực là những thứ mà con người luôn khao khát, nhưng chúng không bền vững, luôn thăng trầm và gây nhiều lo âu, sợ hãi, ưu tư và buồn phiền.
Quê hương, dân tộc, gia đình, vợ con và quyến thuộc cũng là những điều quý báu, nhưng chúng là nguồn phiền não, chốn tranh cãi, dẫn đến ràng buộc và nhiều khó khăn, ít niềm vui.
Không có nơi nào trên thế gian này là chắc chắn, chân thật. Mọi nơi đều bị chi phối bởi những điều vô thường, khổ đau và không thể tránh khỏi. Chỉ có Tam Bảo là nơi con người thật sự tìm thấy hạnh phúc và sự an lạc trong cuộc sống.
1. Quy y Tam Bảo – Nơi Tìm Thấy Chân Hạnh Phúc
Thời kỳ Đức Phật còn sống trên thế gian, người ta khi nghe Đức Phật hoặc các vị Tăng giảng giải về cách sống đúng với đạo lý, hợp với lương tâm và đúng với tinh thần Phật pháp, họ chấp nhận giáo pháp đó làm nguyên tắc sống của mình. Họ thường đọc ba lần câu nguyện tín thác:
- “Buddhaṃ saranaṃ gacchāmi” (Tôi đi đến nương tựa Đức Phật)
- “Dhammaṃ saranaṃ gacchāmi” (Tôi đi đến nương tựa Đạo Phật)
- “Sanghaṃ saranaṃ gacchāmi” (Tôi đi đến nương tựa Đạo Tăng)
Sau khi tâm nguyện ba quy này, người đó được gọi là cận sự nam hoặc cận sự nữ, ngày nay chúng ta gọi là thiện nam, tín nữ.
Sau khi tâm nguyện ba quy này, người Phật tử tự nguyện theo Đức Phật, Pháp và Tăng để sống một cuộc sống cao đẹp, trong lành và hiền thiện. Bất kể lúc nào, ở đâu, họ luôn tuân thủ sự chân thật, tôn trọng, đặt niềm tin vào đạo lý và cố gắng tránh xa lòng tham, ích kỷ, ác độc và hận thù. Tấm lòng của họ rộng mở, biết yêu thương mọi người và biết tôn trọng sự sống của tất cả chúng sinh. Họ biết chia sẻ vật chất cho những người khó khăn, bất hạnh và thương yêu mọi con người. Tóm lại, họ chấp nhận nguyên tắc sống: “Không làm điều ác, làm điều tốt và giữ tâm trong sạch”.
Quy y Tam Bảo không phải là một tôn giáo hay một hình thức tín ngưỡng, cũng không đòi hỏi sự cầu khấn, van xin, tế lễ hay giao phó cuộc đời cho một vị thần linh hay Thượng Đế. Đức tin vào Tam Bảo đến từ sự suy tư đúng đắn và hiểu biết chân chính. Đây là một lối sống tự nguyện, không bị ép buộc hay cưỡng bức, cũng không phải là lời thề gia nhập một tổ chức hay đoàn thể thế tục nào.
Tóm lại, Quy y Tam Bảo là việc chúng ta tự nguyện chấp nhận đạo lý chơn chính để sống một cuộc sống ý nghĩa và cao cả. Đây chính là bí mật tìm thấy hạnh phúc thật sự trong cuộc sống, như những lời phật dạy trong Kinh Lời Vàng (Dhammapada) đã nói: “Không làm điều ác, làm điều tốt và giữ tâm trong sạch”.
