Ai đã từng đến thăm các đền phủ thường thấy ban công đồng là ban chính và to nhất. Nhưng ban công đồng thờ những ai? Làm sao để sắm lễ dâng ban công đồng? Và văn khấn ban công đồng dễ nhớ cho khách thập phương như thế nào? Còn văn khấn công đồng Tứ Phủ dành cho lính ghế nhà Thánh và các đồng thầy, làm sao thể hiện tình cảm và thành kính? Hãy cùng M & Tôi tìm hiểu về chủ đề này.
Công đồng Tam – Tứ phủ là gì?
Hệ thống thần linh Tam – Tứ phủ chỉ hệ thống thần thánh Việt Nam và vị trí của họ trong thần điện của tín ngưỡng thờ Tam – Tứ Phủ. Hệ thống này bao gồm các hàng thờ tự như Chư Phật, Vua Cha, Thánh Mẫu, Quan Lớn, Chầu Bà, Ông Hoàng, Thánh Cô, Thánh Cậu và nhiều vị thần linh khác. Mỗi vị thần có trang phục và màu sắc riêng biệt, đại diện cho một cõi và mang ý nghĩa khác nhau.
Phía dưới (hạ ban) bao giờ cũng có Ngũ Hổ (năm ông Hổ) và thượng xà có hai Ông Lốt (hai ông rắn). Ngoài ra còn có quan văn, võ tướng, tả hữu hầu cận, cùng ngàn vạn thần binh, thần tướng là bộ hạ của từng vị Thánh trong Tứ phủ và các thần linh bản xứ nơi các Thánh hiện hữu.
Thứ tự của các hàng thờ tự là:
- Chư Phật
- Vua Cha
- Thánh Mẫu
- Quan Lớn
- Chầu Bà
- Ông Hoàng
- Thánh Cô
- Thánh Cậu
Ngoài ra, còn có nhiều giả thuyết khác nhau về tổ chức và thành phần của Tứ Phủ Thánh Mẫu. Tuy nhiên, theo cơ sở khảo cứu các huyền tích và các bản văn chầu, khoa cúng thì người ta cho rằng trong thần điện của tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ có bốn vị Thánh Mẫu bao gồm: Thánh Mẫu Cửu Trùng, Thánh Mẫu Thần Chủ (Mẫu Liễu), Mẫu Thoải và Thánh Mẫu Thượng Ngàn.
Sắm lễ ban công đồng
Theo tín ngưỡng, lễ vật có thể to nhỏ, nhiều ít, sang trọng hay đơn giản, nhưng phải làm thành kính và sạch sẽ. Có một số loại lễ vật được sử dụng thường xuyên khi dâng ban công đồng:
-
Lễ Chay: Gồm hương hoa, trà, quả, phẩm oản… được dùng để lễ ban Phật, Bồ Tát hoặc lễ ban Thánh Mẫu.
-
Lễ Mặn: Gồm gà, lợn, giò, chả… được làm cẩn thận, nấu chín. Lễ này thường dùng để dâng ban Thánh Mẫu.
-
Lễ đồ sống: Gồm trứng, gạo, muối hoặc thịt sống dành riêng cho việc cúng quan Ngũ Hổ, Bạch xà, Thanh xà đặt ở hạ ban Công Đồng Tứ phủ.
-
Cỗ sơn trang: Gồm những đặc sản Việt Nam như cua, ốc, lươn, ớt, chanh quả… Nếu có gạo nếp cẩm nấu xôi chè thì cũng thuộc vào lễ này.
-
Lễ ban thờ cô, thờ cậu: Thường gồm oản, quả, hương hoa, gương, lược… Nghĩa là những đồ chơi mà người ta thường làm cho trẻ nhỏ.
-
Lễ thần Thành Hoàn
