Để tưởng nhớ người đã khuất, mỗi năm dân ta đều tổ chức cúng giỗ. Nhưng vào dịp năm cũ sắp qua, người Việt tin rằng, khi năm mới đến, tất cả mọi thứ đều phải được chuẩn bị, sửa sang cho mới mẻ, ngay cả nơi an nghỉ của ông bà. Vì thế, người dân có tục tảo mộ, hay còn gọi là lễ Chạp.
Theo chuyên gia phong thuỷ TS Lê Xuân Phương, tục tảo mộ như một nét văn hóa nhắc con cháu phải nghĩ đến ông bà gia tiên khi tết đến. Đây là nét đẹp, truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc. Lễ Chạp thường được tổ chức vào cuối tháng Chạp hằng năm, trước khi các gia đình sửa soạn làm mâm cơm Tất niên vào 30 Tết.
Tảo mộ trước Tết Nguyên đán là tục lệ đẹp của dân tộc, nhắc nhở con cháu nhớ về ông bà, tổ tiên. Ảnh: Huân Cao.
Chuẩn bị lễ tảo mộ
Khi đi tảo mộ, người dân chuẩn bị những đồ lễ sau đây:
- Một con gà hoặc một khoanh giò, hay 2 lạng thịt nạc vai luộc
- 1 đĩa xôi hoặc bánh chưng, 1 đĩa gạo muối
- 1 bát nước, 1/2 lít rượu trắng
- 1 bao thuốc, 1 lạng chè
- 1 bộ quần áo quan Thần linh, mũ, hia tất cả màu đỏ, ngựa đỏ kiếm trắng
- 1 đinh vàng hoa, 10 lễ vàng tiền
- 4 cái oản đỏ
- 5 lá trầu và 5 quả cau
- 9 bông hồng đỏ và đĩa hoa quả (5 quả tròn).
Sau khi chuẩn bị đồ lễ, con cháu sẽ kính cẩn, mời người đã khuất về ăn Tết cùng gia đình.
TS Lê Xuân Phương cũng giới thiệu bài Văn khấn lễ Chạp để các gia đình có thể tham khảo:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Kính lạy ngài Kim niên đương cai Lưu Vương hành khiển, Ngũ Ôn Chi Thần, Nguyễn Tào phán quan.
Kính lạy ngài bản cảnh Thành Hoàng Chính vị Đại Vương
Ngài bản xứ Thần Linh Thổ Địa Tôn Thần
Kính lạy các ngài ngũ phương, Ngũ Thổ Long Mạch Tôn Thần. Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong xứ này.
Kính lạy hương cụ…
Hôm nay là ngày… tháng…, nhằm tiết cuối đông sắp sang năm mới.
Chúng con là: …
Sắm sang vật phẩm, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình Tôn Thần, kính rước vong linh gia tiên của chúng con là (tên các vong):…
Có phần mộ tại đây về với gia đình…, để cháu con phụng sự trong tết, báo đáp, tỏ lòng hiếu kính.
Cúi xin Tôn Thần phù thùy doãn hứa. Âm dương cách trở, bát nước nén hương hiếu tâm, lòng cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
Mời bạn xem thêm về tảo mộ và các nghi lễ trước Tết tại M & Tôi. Hãy cùng nhau duy trì truyền thống tuyệt vời này để tỏ lòng tôn kính và nhớ về ông bà, tổ tiên của chúng ta trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới.
