Ở Việt Nam nghi lễ cúng đầy tháng cho trẻ đã truyền qua nhiều đời, đây cũng là một phần của nền văn hóa truyền thống người Việt. Lễ cúng đầy tháng không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc giới thiệu và khẳng định thành viên mới với gia đình và tổ tiên, mà còn để tri ân 12 bà Mụ vì đã nặn và chăm sóc trẻ từ khi bé ở trong bụng mẹ cho đến khi chào đời.
Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nghi lễ cúng đầy tháng cho bé và cách chuẩn bị đồ lễ cũng như thực hiện nghi lễ này.
Tại Sao Có Lễ Cúng Đầy Tháng?
Theo quan niệm cổ xưa, các em bé được sinh ra nhờ sự đầu thai của 12 Bà Chúa, hay còn gọi là 12 Bà Mụ. Mỗi bà Mụ sẽ tạo ra một phần của trẻ như mắt, mũi, tay, chân, tóc… Đẹp hay xấu đều là do tay của các bà Mụ nặn ra.
Do đó, lễ cúng đầy tháng cho trẻ được tổ chức nhằm tri ân 12 Bà Mụ và Đức Ông đã mang đứa trẻ tới nhà, giúp cho em bé sinh ra khỏe mạnh và mẹ tròn con vuông. Đồng thời, đây cũng là lễ để thông báo với mọi người rằng có một thành viên mới gia đình và mong mọi người chăm sóc, che chở mang phước lành đến cho đứa trẻ.
Mỗi địa phương và vùng miền sẽ có phong tục và cách cúng riêng khi tổ chức lễ đầy tháng.
Cách Tính Ngày Cúng Đầy Tháng Cho Con
Thông thường, chúng ta sẽ lấy lịch âm để tính ngày cúng đầy tháng cho trẻ. Tùy thuộc vào giới tính của trẻ, chúng ta sẽ áp dụng cách tính “gái sụt 1, trai sụt 1”. Nếu bé là bé gái, ngày cúng đầy tháng sẽ lùi lại 2 ngày so với ngày sinh (âm lịch). Còn đối với bé trai, ngày cúng đầy tháng sẽ lùi lại 1 ngày.
Ví dụ: Bé sinh vào ngày 25/2, nếu bé là bé gái, ngày cúng đầy tháng sẽ là ngày 23/3, còn đối với bé trai, ngày cúng đầy tháng sẽ là ngày 24/3.
Giờ Cúng
Giờ cúng cũng tùy thuộc vào từng gia đình. Có thể tổ chức lễ cúng đầy tháng vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối.
Chuẩn Bị Lễ Vật Cúng Đầy Tháng
Ngoài việc chuẩn bị tiệc để mời khách giới thiệu thành viên mới trong gia đình, gia chủ cần chuẩn bị mâm lễ cúng để tạ ơn 12 Bà Mụ. Dưới đây là gợi ý cho các gia đình cần chuẩn bị những lễ vật cần để tổ chức lễ cúng đầy tháng cho trẻ:
- 12 chén chè nhỏ
- 12 đĩa xôi nhỏ
- 12 chén cháo nhỏ
- Các loại bánh dành cho trẻ con xếp thành 12 đĩa
- 2kg thịt quay
- Bánh hỏi chia làm 12 đĩa
- 12 ly rượu nhỏ có thể thay bằng 12 quả trứng vịt
- 12 ly nước nhỏ
Ngoài ra, còn có lễ vật cúng kính Đức ông và 3 đức thầy bao gồm:
- 1 con gà luộc tréo cánh
- 1 tô cháo lớn
- 1 tô chè lớn
- 3 đĩa xôi lớn
- 1 miếng thịt quay
- 1 đĩa hoa quả (5 loại quả bất kỳ)
- Trầu cau, rượu và đồ hàng mã (giấy tiền).
Bên cạnh các lễ vật trên, còn có thêm một bình hoa, trà, hương, đèn, nước, gạo, muối, muỗng và không thể thiếu một đôi đũa hoa.
Cách Sắp Bàn Cúng
- Đồ cúng sẽ được sắp làm 2 bàn: 1 bàn nhỏ ở phía trên sẽ bày đồ cúng Đức ông, 1 bàn lớn phía dưới bày lễ cúng 12 bà Mụ. Bàn trên và bàn dưới đặt cắt nhau khoảng 10 cm.
- Nguyên tắc sắp mâm cúng: theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả”, tức là ở phía đông đặt bình bông, còn phía tây đặt lễ vật. Lưu ý, các mâm này phải được bài trí cân đối và đầy đủ các lễ vật đã nêu.
Các Nghi Lễ Cúng Đầy Tháng
Cách Cúng Và Khấn
Sau khi đặt hết lễ vật lên bàn cúng, người lớn trong gia đình, dòng họ sẽ đại diện một người thực hiện nghi lễ thắp nhang và khấn.
Bài khấn đơn giản:
“Hôm nay, ngày (mùng)… tháng… , ngày cháu (nội hay cháu ngoại) họ, tên… tròn 1 tháng tuổi, gia đình chúng tôi bày mâm lễ vật này, cung thỉnh thập nhị mụ bà và tam đức ông trước về chứng minh nhận lễ, sau đó phù trợ cho bé (tên…) mạnh tay, mạnh chân, mau lớn, hiền lành, ngoan ngoãn, phù trợ cho gia đình an vui, hạnh phúc.”
Nghi Thức Khai Hoa
Sau nghi thức cúng là nghi thức khai hoa, còn được gọi là “bắt miếng”. Đứa trẻ (trai hay gái) sẽ được đặt trên bà, người cúng sẽ rót trà thắp hương và xin phép bắt miếng. Sau đó, bồng đứa trẻ trên tay và cầm một cành hoa quơ qua quơ lại miệng bé, đọc những lời cầu chúc tốt đẹp:
“Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”
Bé gái còn được dùng cuống trầu vẽ chân mày. Hình thức này giống như “làm phép” để mong muốn sau này con gái lớn lên sẽ dịu dàng và xinh đẹp như hoa.
Kết Thúc Nghi Thức Cúng
Sau khi hoàn thành nghi lễ cúng, mọi người sẽ gửi đến bé những điều tốt đẹp nhất và tham gia vào bữa tiệc của gia đình.
Với những nghi lễ trên, chắc chắn lễ cúng đầy tháng sẽ trở thành một dịp đặc biệt đầy ý nghĩa trong cuộc sống gia đình. Hãy tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ cho con yêu và gia đình bằng lễ cúng đầy tháng.
M & Tôi hy vọng rằng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về lễ cúng đầy tháng cho trẻ. Để biết thêm thông tin và cập nhật về các sản phẩm dành cho bé yêu, hãy truy cập M & Tôi.
